Kody i skróty lotnicze

 

na podstawie: doc. 8400 ICAO - Abbreviations and Codes 

A  B  C  D  E  F  G  H  I  J  K  L  M  N  O  P  Q  R  S  T  U  V  W  X  Y  Z 


 

A    powrót na górę strony
A/C – aircraft – samolot lub statek powietrzny
AAL – Above Aeorodrome Level - Nad poziomem lotniska
ABM – Abeam - Na trawersie
ACARS – aircraft communication and reporting system – system łączności i raportowania
ACAS – airborne collision avoidance systemsystem ostrzegania o kolizjach w powietrzu
ACC – Area Control Centre or Area Control - Ośrodek kontroli obszaru
ACFT – Aircraft - Statek powietrzny
ACK – Acknowledge - Potwierdź
ACT – Active or Activated or Activity - Czynny lub uruchomiony lub czynność, działalność
AD – Aerodrome - Lotnisko
ADIZ – air defence identification zonestrefa identyfikacji obrony powietrznej
ADS – automatic dependance surveillanceautomatyczne zależne dozorowanie
ADS-B – automatic dependance surveillance-broadcast - automatyczne zależne dozorowanie-rozgłaszanie
ADS-C – automatic dependance surveillance–contract - automatyczne zależne dozorowanie - kontraktowe
ADVS – advisory service slużba doradcza ruchu lotniczego
AFIL – Flight plan filed in the air - plan lotu zgłoszony z powietrza
AFIS – Aerodrome Flight Information Service - Lotniskowa służba informacji powietrznej
AGL – Above Ground Level - Nad poziomem ziemi
AIP – aeronautical information publicationpublikacja służby informacji lotniczej
AIS – aeronautical information servicessłużba informacji lotniczej
ALERFA – Alert Phase - Faza alarmu
ALT – Altitude - Wysokość bezwzględna
ALTN – Alternate (aeorodrome) - Zapasowe (lotnisko)
AMA – Area Minimum Altitude - Minimalna wysokość bezwzględna dla obszaru
AMSL – Above Mean Sea Level - Ponad średnim poziomem morza
ANS – air navigation servicessłużby żeglugi powietrznej
APCH – Approach - Podejście, zbliżanie
APP – Approach Control Office or Approach Control or Approach Control Service - Ośrodek kontroli zbliżania lub kontrola zbliżania lub służba kontroli zbliżania
ARCC – aeronautical rescue coordination centerośrodek koordynacji poszukiwania i ratownictwa lotn.
ARP – aerodrome reference pointpunkt odniesienia lotniska
ARPT – airport - lotnisko
ARR – Arrive or arrival - przybyć lub przybycie, przylot
ASM – air space managementzarządzanie przestrzenia powietrzną
ATA – Actual Time of Arrival - Rzeczywisty czas przylotu
ATC – Air Traffic Control (in general) - Kontrola ruchu lotniczego (ogólnie)
ATD  – Actual Time of Departure - Rzeczywisty Czas Odlotu
ATFM – air traffic flow management zarządzanie przepływem ruchu lotniczego
ATIS –automatic terminal information systemsystem automatycznej informacji lotniskowej
ATM – air traffic managementzarządzanie ruchem lotniczym
ATS – air traffic servicessłużby ruchu lotniczego
ATZ – air traffic zone strefa ruchu lotniskowego
AUP – airspace use planplan użytkowania przestrzeni powietrznej
AVBL – Available or availability - Dostępny, osiągalny, do dyspozycji lub dyspozycyjność
AWY – airwaydroga lotnicza
 

B    powrót na górę strony
BKN – Broken - Przerywane, poprzerywane – dotyczy chmur
B-RNAV – basic area navigationpodstawowa nawigacja obszarowa
BTN – Between - między
 

C    powrót na górę strony
CAT – Category - Kategoria
CAT – Clear Air Turbulencje - turbulencje w czystym powietrzu
CAVOK  – Visibility, cloud and present weather better than prescribed values or conditions (KAV-OH-KAY)
CB – Cumulonimbus (CEE-BEE) - umulonimbus (SI-BI)
CDR – conditional routewarunkowa droga lotnicza
CFMU – central flow Management unitcentralny organ zarządzania przepływem ruchu lotniczego
CHG – Modification (message type designator) - modyfikacja (oznacznik rodzaju depeszy)
CLR – Clear(s) or Cleared to ... or clearance - wolny (zezwalać) lub zezwolono na ... lub zezwolenie
CNL – Cancel or Cancelled - Anulować, odwołać lun anulowany
CNL – Flight Plan Cancellation (message type designator)
CNS – communication navigation surveillancełączność nawigacja dozorowanie
COM – communication służby łączności (skrótowe określenie)
COORD – coordinates - współrzędne
CPDLC – controller to pilot data link communication – sposób łączności pilot-atc zastepujący głos
CPL – Current Flight Plan (message type designator)
CRAM – conditional routes availability message depesza o dotepności warunkowych dróg lotniczych
CRCO – central route charge office – ośrodek zbierania opłat nawigacyjnych (określenie ogólne)
CTA – Control Area - Obszar kontrolowany
CTR – Control Zone - Strefa kontrolowana
CWY – Clearway - Zabezepieczenie wydłużonego startu
 

D    powrót na górę strony
D – danger oznacznik strefy niebezpiecznej, np TSA D
DA – Decision Altitude - Wysokość bezwzględna decyzji
DCT – Direct (in relation to flight plan clearances and type od approach) - Bezpośrednie, na wprost (w odniesieniu do zezwoleń dotyczących planu lotu lub podejść do lądowania)
DEG – Degrees - Stopnie
DEP – Depart or Departure - Odlecieć lub odlot)
DEP – Departure (message type designator) - Odlot (oznacznik rodzaju depeszy)
DER – Departure End of Runway - Koniec rozporządzalnej drogi startowej
DEST – Destination - Punkt docelowy
DETRESFA  – Distress Phase - Faza niebezpieczeństwa
DH – Decision Height - Wysokość względna decyzji
DIST – Distance - Odległość
DLA – Delay  (message type designator) - Opóźnienie (oznacznik rodzaju depeszy)
DLA – Delay or Delayed - Opóźnienie lub opóźniony
DME – distance measuring equipment - Urządzenie do pomiaru odległości
DOF – Date of Flight - Data wykonania lotu
DOM – Domestic - Krajowy
 

E    powrót na górę strony
EA – Exercise Area - Rejon ćwiczeń
EAT – Expected Approach Time - Spodziewany czas podejścia (określa go kontroler)
ECAC – European Civil Aviation Conference - Europejska Konferencja Lotnictwa Cywilnego
EET – Estimated Elapsed Time - Przewidywany czas przelotu
ELEV – Elevation - Wzniesienie (wysokość bezewzględna)
EMERG – Emergency - Stan zagrożenia
ENR – en-route ogólnie: na trasie, podczas lotu – In flight
EOBT – Estimated Off-Block Time - Przewidywany czas odblokowania
EQPT – Equipment - Wyposażenie
EST – Estimate or estimated (message type designator) - Przewidywać lub przewidywany (jako oznacznik depeszy)
ETA – Estimated Time of Arrival or estimating arrival - Przewidywany czas przylotu lub przewidywany przylot (określa go pilot)
ETD – Estimated Time of Departure or estimating departure - Przewidywany czas odlotu lub przewidywany odlot
ETO – Estimated Time Over Significant Point - Przewidywany czas przelotu nad znaczącym punktem nawigacyjnym
EXER – Exercises or exercising or exercise - Ćwiczenia lub wykonując ćwiczenia lub Ćwiczyć
EXRAVE – expect radar vectoring spodziewaj się wektorowania radarowego
EXTD – Extend or extending - Rozciągać, wydłużać lub rozciągający się, wydłużający
 

F    powrót na górę strony
FAF – Final Approach Fix - Pozycja (odniesienia) rozpoczęcia podejścia końcowego
FAP – Final Approach Point - Punkt rozpoczęcia podejścia końcowego
FCT – Friction coefficient - Współczynnik sczepności
FDA – fuel drop area strefa zrzutu paliwa
FIC – Flight Information Centra - Ośrodek informacji powietrznej
FIR – flight information region rejon informacji powietrznej
FIS – flight information servicessłużba informacji powietrznej
FL – flight levelpoziom lotu
FLT – Flight - Lot
FNA – Final Approach - Podejście końcowe
FPL – Filed flight plan (message type designator) - Zgłoszony plan lotu (oznacznik rodzaju depeszy)
FREQ – Frequency - Częstotliwość
 

G    powrót na górę strony
GAT – General Air Traffic (according to ICAO rules) - Ogólny ruch lotniczy (wg zasad ICAO)
GLD – Glider - Szybowiec
GND – ground część organu kontroli lotniska, przestrzenią odpowiedzialności obejmująca drogi kołowania,
GND – Ground - Teren, ziemia
GNSS – global navigation satellite system globalny system nawigacji satelitarnej
GP – Glide Path - Ścieżka schodzenia
GPS – Global Positioning System - Globalny system pozycyjny
GS – ground speed prędkość statku powietrznego względem ziemi
 

H    powrót na górę strony
HDG – Heading - Kurs
HEL – Helikopter - Śmigłowiec
HF – high frequencyfale wysokiej częstotliwości
HGT – Height or height above - Wysokość względna lub wysokość względna nad
HOSP – Hospital Aircraft - Statek powietrzny sanitarny
HSI – horizontal situation indicator wskaźnik położenia horyzontu (instrument pokładowy)
HVY – Heavy - Ciężki
 

I    powrót na górę strony
IAF – Initial Approach Fix - Pozycja (odniesienia) rozpoczęcia podejścia początkowego
IAS – indicated Air speedprędkość przyrządowa, prędkość statku powietrznego mierzona względem ośrodka (powietrza)
IATA – international Air transport association międzynarodowe zrzeszenie przewoźników powietrznych
ICAO – international civil Aviation organization organizacja międzynarodowego lotnictwa cywilnego
IF – Intermediate Approach Fix - Pozycja rozpoczęcia podejścia pośredniego
IFPS – Initial Integrated Flight plan Processing System – System wstępnego przetwarzania planów lotu
IFR – Instrument Flight Rulet - Przepisy wykonywania lotów wg wskazań przyrządów
ILS – Instrument Landing System - System lądowania wg wskazań przyrządów
IM – Inner Marker - Marker wewnętrzny
IMC – Instrument Meteorological Conditions - Warunki meteorologiczne dla lotów wg wskazań przyrządów
INCERFA – Uncertainty phase - Faza niepewności
INFO – Information - Informacja
INOP – Inoperative - Nieczynny
INOP – instrukcja operacyjna
INS – inertial navigation system system nawigacji inercjalnej (bezwładnościowej)
IRS – inertial reference system - bezwładnościowy system odniesienia
 

J    powrót na górę strony
 

K    powrót na górę strony
KG – Kilograms - Kilogramy
KHZ – Kilohertz - Kiloherc
KM – Kilometers - Kilometry
KMH – Kilometers per hor - Kilometry na godzinę
KPA – Kilopascal - Kilopaskal
KT – Knots - Węzły
 

L    powrót na górę strony
L – Left (runway identification) - Lewa (oznacznik drogi startowej)
L – Locator (see LM, LO) - Radiolatarnia bezkierunkowa używana jako pomoc w czasie podejścia
LDA – Landing Distance Available - Rozporządzalna Długość lądowania
LDG – Landing - Lądowanie
LGT – Light or lighting - Światło lub oświetlenie
LIH – Light Intensity High - Duże natężenie światła
LIL – Light Intensity Low - Małe natężenie światła
LIM – Light Intensity Medium - Średnie natężenie światła
LLZ – Localizer - Radiolatarnia kierunku
LM – Locator, Middle - Radiolatarnia środkowa
LMT – Local Mean Time - Średni czas lokalny
LO – Locator, Outer - Radiolatarnia zewnętrzna
LOC – Local or locally or location or located - Lokalny lub lokalnie, lub położenie, lub położony, usytuowany
LORAN – Long Range Air Navigation system - System nawigacji lotniczej dalekiego zasięgu LORAN
LTD – Limited - Ograniczony
 

M    powrót na górę strony
M – Mach number (followed by figures) - Liczba Macha – uzupełniona liczbami
M – Meters (preceded by figures) - Metry – poprzedzone liczbami
MAG – Magnetic - Magnetyczny
MAINT – Maintenance - Utrzymanie, konserwacja
MAPT – Missed approach point - Punkt rozpoczęcia procedury po nieudanym podejściu
MATZ – Military Air Traffic Zone - Strefa ruchu lotniskowego lotniska wojskowego
MCTR – Military Control Zone - Strefa kontrolowana lotniska wojskowego
MDA – Minimum Descent Altitude - Minimalna wysokość bezwzględna zniżania
MET – meteorological servicesslużby meteorologiczne
METAR – Aviation routine weather report (in aeronautical meteorological code) - Komunikaty regularnych obserwacji meteorologicznych dla lotnictwa (w lotniczym kodzie meteorologicznym)
MID – Mid-point (related to RVR) - Punkt środkowy – dotyczy RVR
MIL – Military - Wojskowy
MKR – Marker radio beacon       - Marker
MLS – Microwave Landing System - Mikrofalowy System Lądowania
MM – Middle Marker - Marker środkowy
MNPS – Minimum navigation performance specifications - Specyfikacje minimalnych osiągów nawigacyjnych
MOC – Minimum Obstacle Clearance (required) - Minimalne przewyższenie nad przeszkodami (wymagane)
MPS – Meters Per Second - Metry na sekundę
MRT – Military Route - Stała trasa lotnictwa wojskowego
MSA – Minimum Sector Altitude - Minimalne sektorowa wysokość bezwzględna
MSG – Message - Depesza
MSL – Mean Sea Level - Średni poziom morza
MSSR – Monopulse Secondary Surveillance Radar - Monoimpulsowy radar wtórny
 

N    powrót na górę strony
NAT – North Atlantic - Północny Atlantyk
NDB – non directional beacon – radiolatarnia bezkierunkowa
NIL – None or I have nothing to send to you – Nic lub nie mam dla was nic do nadania
NM – Nautical Miles - Mile morskie
NOSIG – no significant changenie przewiduje się żadnych istotnych zmian
NOTAM – notice to airmen
NOTOR – no tail rotor -  śmigłowiec bez śmigła ogonowego
 

O    powrót na górę strony
O/R – On Request - Na żądanie
OAT – Operational Air Traffic - Operacyjny ruch lotniczy\
OBST – Obstacle - Przeszkoda
OCA – Obstacle Clearance Altitude - Minimalna bezwzględna wysokość zapewniająca minimalne
OCA – Oceanic Control Area - Oceaniczny obszar kontrolowany
OCH – Obstacle Clearance Height - Wysokość względna zapewniająca minimalne
OM – Outer Marker - Marker zewnętrzny
OPR – Operator or operate or operative or operating or operational - Operator, użytkownik lub działać lub działający lub użytkowany lub czynny
 

P    powrót na górę strony
P – prohibited desygnator strefy zakazanej
PANS – Procedures for Air Navigation Services
PANSA – polish Air navigation services agency - polska agencja żeglugi powietrznej
PAPI – Precision Approach Path Indicator - Wskaźnik ścieżki precyzyjnego podejścia
PAR – Precision Approach Radar - Radar precyzyjnego podejścia
PAX – Passenger(s) - Pasażer(owie)
PER – Performance - Osiągi
PERM – Permanent - Stały
PJE – Parachute Jumping Exercise - Ćwiczenia w wykonywaniu skoków spadochronowych
POB – Persons On Bard - Osoby na pokładzie
PPR – Prior Permission Required - Wymagane uprzednie uzyskanie zezwolenia
P-RNAV – Precision area Navigation precyzyjna nawigacja obszarowa
PSN – Position - Pozycja
PSR – primary Surveillance radar – radar pierwotny
PTT – push-to-talk – naciśnij i mów
 

Q    powrót na górę strony
QDM – Magnetic Heading (zero wind) - Kurs magnetyczny (przy pogodzie bez wiatru)
QDR – Magnetic Bering - Namiar magnetyczny
QFE – Atmospheric pressure at aerodrome elevation (or at runway threshold) - Ciśnienie atmosferyczne na poziomie lotniska (lub na progu drogi startowej)
QNE – ciśnienie standardowe 1013,2 hPa
QNH – Altimeter sub-scale setting to obtain elevation when on the ground - Nastawienie skali wysokościomierza na ciśnienie, przy którym wskaże on po wylądowaniu wysokość bezwzględna miejsca lądowania
 

R    powrót na górę strony
R – restricteddesygnator strefy ograniczonej
RAC – Rules of the air and air traffic services
RCA – reduced coordination area -
RCC – Rescue Co-ordination Centre - Ośrodek koordynacji ratownictwa
RCF – Radiocomunication Failure (message type designator) - Utrata łączności radiowej (oznacznik rodzaju depeszy)
RCL – Runway Centre Line - Oś (linia centralna) drogi startowej
RCLL – Runway Centre Line Light(s) - Światło(a) osi (linii centralnej) drogi startowej
RDH – Reference Datum Height (for ILS) - Wysokość podstawy odniesienia (dla ILS)
REG – Registration - Rejestracja
REP – Report or reporting or reporting point - Meldunek lub melodwanie lub punkt meldowania
REQ – Request or requested - Prośba, prosić lub żądany
RIF – Reclearance In Flight - Zmiana zezwolenia podczas lotu
RLCE – Request Level Change En-route - Żadaj zmiany poziomu na trasie
RMI – radio magnetic indicator – radiokompas
RMK – Remark - Uwaga, zrobić uwagę
RMZ – radio communication mandatory zone – strefa obowiązkowej łączności
RNAV – Area navigation (to be pronounced „AR-NAV”) - Nawigacja obszarowa (wymawiać „AR-NAV”))
RNP – Required Navigation Performance - Wymagane charakterystyki nawigacyjne
RPL – Repetitive Flight Plan        - Powtarzalny Plan Lotu
RQA – Airspace Request - Depesza zamawiająca przestrzeń powietrzną
RQP – Request Flight Plan (message type designator) - Żądanie planu lotu (oznacznik rodzaju depeszy)
RQS – Request Supplementary Flight Plan (message type designator) - Żądanie uzupełnienia planu lotu (oznacznik rodzaju depeszy)
RSR – En-route surveillance radar - Trasowy radar dozorowania
RTE – Route - Trasa
RTF – Radiotelephone - Radiotelefon
RVR – Runway Visual Range - Zasięg widzialności wzdłuż drogi startowej
RVSM – reduced vertical seperation minimumzredukowana minimalna separacja pionowa
RWY – runway – droga startowa, pas startowy
 

S    powrót na górę strony
SAN – Sanitary - Sanitarny
SAR – Search And Rescue - Poszukiwanie i ratownictwo
SARPS – Standards And Recommended Practices (ICAO) - Normy i zalecane metody postępowania (ICAO)
SELCAL – Selective Calling System - System selektywnego wywoływania
SFC – Surface - Powierzchnia
SID – Standard Instrument Departure - Standardowy odlot według wskazań przyrządów
SIGMET – Information concerning en-route weather phenomena which may affect the safety of aircraft operations - Informacje dotyczące zjawisk pogody na trasie, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotów statków powietrznych
SKED – Schedule or Scheduled - Rozkład lub rozkładowy
SMR – Surface Movement Radar - Radar kontroli ruchu naziemnego
SR – Sunrise - Wschód słońca
SRA – Surveillance Radar Approach - Podejście za pomocą radaru dozorowania
SS – Sunset - Sunset
SSR/MSSR – secondary surveillance radar/monopulse SSRradar wtórny dozorowania
STAR – Standard instrument arrival - Standardowy dolot według wskazań przyrządów)
STD – Standard - Standard
STOL – short take-off and landing
STS – Status - Status
SVCBL – Serviceable - Nadający się do użytku, zdatny do użytku
SWY – Stopway - Zabezpieczenie przerwanego startu
 

T    powrót na górę strony
TA – Transition Altitude - Przejściowa wysokość bezwzględna
TAF – Aerodrome Forecast - Prognoza dla lotniska
TAS – True Air Speed - Rzeczywista prędkość powietrzna
TCAS – traffic collision avoidance system system unikania kolizji w powietrzu
TDZ – Touchdown Zone - Strefa przyziemienia
TECR – Technical Reason - Przyczyna techniczna
TEMPO – Temporary or temporarily - Czasowy, chwilowy lub czasowo, chwilowo
TFC – Traffic - Ruch
TFR – TSA Feeding Route - Trasa dolotowa do TSA
THR – Threshold – Próg (drogi startowej)
TIS-B – Traffic Information System – Broadcastsystem nadawania informacji o ruchu
TKOF – Take-off - Start
TL – transition level poziom przejściowy
TMA – Terminal Control Area - Rejon kontrolowany lotniska lub węzła lotnisk
TODA – Take-Off Distance Available - Rozporządzalna długość startu
TORA – Take-Off Run Available - Rozporządzalna długość rozbiegu
TRA – temporary reserved areastrefa czasowo zarezerwowana
TSA – temporary segregated areastrefa czasowo wydzielona
TVOR – Terminal VOR – Dolotowa (lotniskowa) radiolatarnia VOR
TWR – Aerodrome Control Tower or Aerodrome Control - Wieża kontroli lotniska lub kontrola lotniska
TWY – taxiway – droga kołowania
 

U    powrót na górę strony
U/S – Unservicable - Niesprawny, niezdatny do użytku
UAC – Upper Area Control centra - Ośrodek kontroli górnego obszaru
U-AUP – updated aup – bieżący plan użytkowania przestrzeni powietrznej
UFN – Until Further Notice - Aż do odwołania
UIR – Upper Flight Information Region - Górny rejon informacji powietrznej
UNL – Unlimited - Nieograniczony
UTC – Co-ordinated Universal Time - Uniwersalny czas skoordynowany
 

V    powrót na górę strony
VAC – Visual Approach Chart - Mapa podejścia z widocznością
VASIS – Visual Approach Slope Indicator System - Wizualny system wskazujący ścieżkę schodzenia
VDF – Very High Frequency direction-finding station - Radionamiernik bardzo wielkiej częstotliwości
VFR – Visual Flight Rulet - Przepisy wykonywania lotów z widocznością
VHF – very high frequency – fale UKF
VMC – Visual Meteorological Conditions - Warunki meteorologiczne dla lotów z widocznością
VOLMET – Meteorological information for aircraft in flight - Informacje meteorologiczne dla statków powietrznych w locie
VOR – VHF omnidirectional radio range - Radiolatarania ogólnokierunkowa VHF
VORTAC – VOR and TACAN combination - Połączenie systemów VOR i TACAN
VSI – vertical speed indicator - wariometr
 

W    powrót na górę strony
WDI – Wind Direction Indicator - Wskaźnik Kierunku Wiatru
WEF – With effect From or Effective From - Z ważnością od lub ważny od
WI – Within - W granicach, w obrębie, w zasięgu
WIE – With Immediate Effect or Effective Immediately - Z ważnością natychmiastową lub ważny natychmiast
WILCO – Will comply - Wykonam, zastosuję się
WIP – Work In Progress - Prace w toku
WRNG – Warning - Ostrzeżenie
WX – Weather - Pogoda
 

X    powrót na górę strony
 

Y    powrót na górę strony
 

Z    powrót na górę strony
Z – Co-ordinated Universal Time (in meteorological messages) – ZULU Time - Uniwersalny czas skoordynowany (w depeszach meteorologicznych)

Autor: Bartek Kowal