Ten poradnik pokazuje co należy wziąć pod uwagę planując trasę. Ta wersja jest dla tych, którzy naprawdę lubią planowanie lotów. Nie jest wymagane, aby aż tak precyzyjnie planować loty na Vatsim, aczkolwiek dobrze skonstruowany trudny plan na pewno wywrze wrażenie na pilotach i kontrolerach, którzy umieją to docenić.
1. Sznurek i globus
Jeszcze całkiem niedawno osoby odpowiedzialne za planowanie lotów zaczynały planowanie trasy od przyłożenia kawałka sznurka do globusa i znalezienia najkrótszej drogi pomiędzy dwoma lotniskami. Dlaczego do globusa, a nie mapy? Przeczytaj artykuł w Virtual Pilot 04/2012 na temat ortodromy i loksodromy.
Dziś mamy programy komputerowe, które robią to za nas. A nawet robią więcej. Flightsim Commander, zwany w skrócie FSC to aplikacja, która potrafi nie tylko przyłożyć sznurek do globusa, ale dodatkowo zaproponuje najkrótszą trasę po drogach lotniczych między wskazanymi lotniskami. W bardzo wygodny sposób zaprezentuje trasę, a nawet pokaże procedury SID i STAR. Niestety bazuje tylko na AIRAC, przez co proponowany plan lotu jest prawie zawsze zły (a przynajmniej niezgodny z realnymi przepisami).
Jest to dla nas jednak tylko punkt wyjścia. Narzędzie do wizualizacji, które pomaga w ocenie trasy. Wielokrotnie podczas szlifowania planu lotu będziemy wklejać poprawki i generować wizualizacje, aby sprawdzić, czy określony plan spełnia nasze oczekiwania.
Flightsim Commander jest komercyjnym programem, ale posiada wersję demo, która jest w pełni funkcjonalna, ale działa tylko przez 30 minut, potem wymaga restartu. Do planowania lotów wystarczy w zupełności.
2. Walidacja planu
Na potrzeby Cassubian skonstruowaliśmy własny walidator planów lotów, który całkiem dobrze działa w oparciu o bazę AIRAC. Jednak na poziomie pro jest on niewystarczający. Nie bierze pod uwagę szeregu dokumentów (wymienione poniżej) wprowadzających istotne ograniczenia w planowaniu. Eurocontrol udostępnia swój walidator, ale on nie jest szczególnie przyjazny. Najlepszym rozwiązaniem dostępnym dla wirtualnych pilotów jest chyba Vroute, który w bardzo zaawansowany sposób weryfikuje trasy i szybko wykrywa wszelkie błędy. Vroute posiada zarówno wersję darmową, jak i płatną.
Planując różne, czasem dość egzotyczne trasy wyrobiłem sobie sposób pracy, który okazuje się najszybszy:
- Jeśli trasy nie ma we Vroute, to generuję ją w FSC.
- Następnie przeklejam do Vroute i sprawdzam błędy.
- Przeglądam dokumenty, z którymi niezgodny jest mój plan lotu.
- W FSC analizuję dostępne drogi lotnicze i wprowadzam poprawki.
- Wracam do kroku 2.
I tak powtarzam procedurę, aż Vroute napisze mi "Ok". Wtedy zapisuję trasę i wiem, że mogę lecieć. Czasem zajmie to 10 minut, innym razem 2-3 godziny. Zawsze jednak doprowadzam Vroute do kapitulacji. I to jest to, co kręci dispatcherów. :-)
3. Potrzebne dokumenty
Szczegółowe omówienie każdego dokumentu znajdziesz klikając w jego nazwę.
- RAD - dokumenty Eurocontrol, które regulują szczegółowo ograniczenia w planowaniu lotów.
- AIP 3.3 - poziomy lotów na drogach lotniczych
- SID - standardowa procedura odlotu - połączenie między lotniskiem a pierwszym punktem planu lotu
- STAR - standardowa procedura dolotowa - połączenie między ostatnim punktem planu lotu a lotniskiem
4. EAD
EAD to baza dokumentacji lotniczej dla prawie wszystkich krajów Europy prowadzona przez Eurocontrol. W tej bazie znajdziesz wszystkie dokumenty RAD, AIP, mapy i podejścia dla poszczególnych lotnisk europejskich.
Jak korzystać z EAD? Korzystanie jest darmowe. Trzeba założyć konto i zalogować się tu http://www.ead.eurocontrol.int (po prawej stronie okienko logowania, a pod nim przycisk "Register"). Po zalogowaniu należy wybrać "Enter Applications", a następnie w oknie, które się otworzy "PAMS Light [AIP]".
Dalej można wyszukiwać dokumenty wybierając kraj (lub Eurocontrol dla dokumentów RAD), lotniska cywilne lub wojskowe, język, typ (AIP dla dokumentów AIP lub Charts dla map), rodzaj dokumentów: AD (aerodrome) - dotyczące lotnisk, ENR (enroute) - dotyczące tras, GEN (general) - wprowadzające.
Wszystkie dokumenty dostępne są w plikach PDF. Jeśli chcesz pobrać plik na dysk, wyłącz plugin Adobe Reader w Firefoksie. Inaczej dokumenty będą się zawsze otwierały w oknie, co nie jest zbyt wygodne.
5. Inne źródła dokumentów lotniczych
Niestety nie wszystkie kraje zapewniają tak dobrą informację o procedurach lotniczych jak kraje europejskie. Ba! Nawet niektóre kraje europejskie utrudniają nam zabawę, np. Grecja, która nie publikuje w Eurocontrol. Jak więc znaleźć brakujące informacje?
- Zwykle pierwsze kroki należy skierować do miejscowego oddziału VACC. Jeżeli funkcjonuje VACC, to zwykle posiada swój portal. W tym portalu zwykle można znaleźć podstawowe informacje: scenerie lotnisk, podstawowe procedury.
- Kolejnym krokiem jest Google. Wpisanie dla wybranego lotniska frazy "<ICAO> charts" zwraca jakiś plik PDF z mapkami, które ktoś litościwie zamieścił w sieci.
- Niestety tak dobrze nie jest już z informacjami o drogach lotniczych i lokalnych zasadach. W takim przypadku trzeba poszukać krajowego źródła dokumentów AIP. U nas jest to PAŹP, inne kraje również posiadają swoje oddziały. Zwykle, aby pobrać informacje konieczne jest utworzenie konta i zalogowanie. W wielu przypadkach jest to darmowe. Niestety w niektórych nie.
- Ostatecznym sposobem jest oparcie się na dostępnych danych, czyli AIRAC i zaplanowanie trasy w oparciu o podstawowe zasady. Jeśli poprzednie kroki nie doprowadziły do znalezienia odpowiedzi, to wróży, że ani kontroli, ani lepiej od nas poinformowanych pilotów w tym kraju nie znajdziemy. Krótko mówiąc jest jak w Misiu Barei: "Nikt nie wie, więc nie musisz się obawiać, że ktoś zapyta."